Doelhôfkerk

Toren
In 1723 werd de toren van de St.Pancraskerk door de bliksem getroffen. In 1737 kwam zijn vervanger gereed, de huidige toren. Het is een slank bouwwerk. Op de hoeken versierd met pilasters die in ionische kapitelen uitlopen. De bekroning bestaat uit een drie verdiepingen hoge houten lantaarn, met 1 gesloten en 2 open paviljoens. Aan de westzijde van de toren is een fraai gebeeldhouwde ingangspartij. Dit, in Lodewijk de XIV stijl gebeeldhouwde werk, is van de Leeuwarder steenhouwer Johannes Hardenberch. In de bekroning het zgn. Teunisvarken met eikels en klaverbladen, het dorpswapen van Aldeboarn. St. Antonius was de beschermheilige van vee, boeren, slagers en borstelmakers en zijn feestdag was 17 januari. Op die dag hield het Antoniusgilde het jaarlijkse gildefeest.

De toren is eigendom van de burgerlijke gemeente, die hem op haar beurt heeft ondergebracht in een Monumentenstichting, en staat 1.50 meter uit het lood. Aan de toren is de legende verbonden van de Lyntsjesnijers (Tzum) en de Tuorkemjitters (Aldeboarn) over de strijd wie de hoogste dorpstoren van Fryslân zou hebben. De Tzummers hebben die strijd gewonnen omdat zij zo nodig een stuk van het meetlint moesten knippen. Zelfs nameten in 1968 bracht geen verschil. De “onverlaten” van Tzum hadden blijvend voor de overwinning gezorgd. In de toren hangen 2 klokken. De grote en oudste is uit 1526. Gherardus de Wou heeft de klok gegoten. De klok heeft een doorsnee van 131 cm en is 165 cm hoog met een omtrek van 418 cm. De kleine is afkomstig uit de (afgebroken) kerk van Zaandijk en is in 1953 gegoten door klokkengieterij Petit & Fritsen te Aarle Rixel. In de oorlog zijn de twee klokken door de Duitsers gevorderd. Na de oorlog is de grote klok terug gevonden. Een bliksemactie in het dorp in 1992, heeft ertoe geleid dat de klok uit Zaandijk kon worden aangeschaft.

Kerk
De kerk is op 11 november 1753 ingewijd. In het gebouw bevindt zich een preekstoel uit 1753 door Dirk Embderveld voorzien van rococo ornamenten. Een uit 1655 daterende overhuifde bank met renaissance kenmerken en in het koor een marmeren grafmonument ter nagedachtenis aan de gebroeders Andringa. Beide herinneren aan het interieur van de voormalige St. Pancraskerk. Het monument is in 1761 gemaakt door Jacob Syrds Bruinsma uit Leeuwarden. Het orgel stamt uit 1779 en is het eerste door Lambertus van Dam als zelfstandig orgelbouwer gemaakte werk. Het heeft een hoofd- en rugwerk. Beide voorzien van beelden. Het snijwerk is gemaakt door Lubertus Bekenkamp. Sinds 1967 is het orgel weer in zijn oorspronkelijke staat en heeft het ook zijn aanvankelijke dispositie terug. In de zuid muur is een majolica herdenkingstableautje ingemetseld ter nagedachtenis aan Pibo Ovitius van Abbema. Dit tableautje is uniek voor de Nederlandse kerk. De grootste bijzonderheid in de kerk is de uit 1755 daterende beschildering van het houten tongewelf. In totaal 46 engelenfiguren, 328 sterren, wolken, zon en maan en een leeuwerik (onder de zon in het koor) completeren het geheel. Het is geschilderd door Johannes Bekker voor 112 gulden en 9 stuivers. In 1967 is het plafond herontdekt door schilder De Graaf uit Wanswerd en gerestaureerd door kunstschilder Feenstra uit Parrega. Het is een grote bijzonderheid om in een, als protestantse kerk gebouwde kerk, een oorspronkelijk beschilderd plafond aan te treffen. In het koor zijn twee herdenkingsramen. De ene is ter nagedachtenis aan burgemeester Jhr. Mr. Paul Marinus van Baerdt van Sminia die op 15 april 1945, de dag waarop Fryslân werd bevrijd, door de Duitsers in Sandbostel (Dl) is doodgeschoten. Dit raam is ontworpen door Johan Groenestein en vervaardigd in het atelier Bogtman te Haarlem. Het andere raam is van de Friese kunstenaar Jan Murk de Vries en is geplaatst naar aanleiding van het 250 jaar bestaan van de Doelhôfkerk. In dit raam is ook een afbeelding van de voormalige St. Pancraskerk verwerkt.

De St. Pancratius te Oldeboorn

De St. Pancratius te Oldeboorn, naar een tekening van J. Stellingwerff uit het jaar 1723

Share

Doelhôfkerk

3mfy4sdxun3n44w6p9jmknmkq3gg666adsgzpkadkp4qsmjqpj9awpibioqs8533ruyq5gm62z67fhpvny4gmj7tkinp9h69jxw