[Fryske tekst ûnder]

Zuivelfabriek “De Pauw” voor de vermoedelijke brand in 1921.

Vier jaar voor dat de Coöperatieve Zuivelfabriek “De Torenmeter” werd opgericht, had Aldeboarn al particulier zuivelbedrijf. In 1896 werd  aan de Puindijk “De Pauw” opgericht. Oprichters waren Gerben K. Dijkstra en Greult K. Dijkstra. Ook K. Dorhout zou bij de oprichting betrokken zijn geweest. Er werd onder  stoomkracht hoofdzakelijk roomboter en kaas gemaakt. In 1919 stortte de schoorsteenpijp in. Er werd een nieuwe hogere schoorsteenpijp opgetrokken.

In 1921 zou de fabriek door brand zijn verwoest. Althans dat is op te maken uit de aanvraag van de toenmalige eigenaar T.J. de Boer.  Hij vroeg in dat jaar vergunning aan voor het  opnieuw opbouwen en herstellen van het bedrijf. In die aanvraag neemt hij tegelijk een verzoek op tot uitbreiding van het bedrijf. Het bedrijf beschikte over een directiewoning gecombineerd met de administratie. Daarnaast was er een laadplatform en een loskade voor de melkontvangst. Verder een pers-karn en pekellokaal. Een machinekamer en ketelhuis met schoorsteenpijp en opslag- en koelmogelijkheden completeerden het geheel. Er wordt in sommige stukken ook nog gesproken over een poedertoren. 1945 stopt de zuivelproductie. Je zou dan verwachten dat de boeren die aan De Pauw leverden, nu zouden overgaan naar de Coöperatie. Maar dat is niet het geval. Men bleef de particuliere sector trouw.  Easterlittens (1889-1982) kreeg de eer om de melk te mogen verwerken. De Coöperatieve Zuivelfabriek begint in 1947 in het pand van De Pauw een stroopfabriek. Tijdelijk wordt er stroop uit suikerbieten vervaardigd. Maar die activiteit heeft ook niet lang geduurd. Na een aantal verbouwingen kreeg het pand uiteindelijk een bestemming als werktuigencoöperatie. Als laatste heeft Weidenaar hier zijn landbouwmechanisatiebedrijf uitgeoefend. Door ruimte gebrek moest Weidenaar met zijn bedrijf verhuizen. De gemeente Boarnsterhim ontwikkelde in 2010 voor het gebied een bestemmingsplan. In de gemeenteraadvergadering van 11 januari 2011 werd het bestemmingsplan definitief aangenomen. De leegstaande gebouwen kunnen dan worden gesloopt en er worden vrijstaande woningen op het terrein gebouw. De voormalige directiewoning annex administratie is, nu als woning, nog de overgebleven getuige van het particulier zuivelbedrijf “De Pauw”.                                                                     

Wjitteringswei met de schoorsteenpijp van “De Pauw” op de achtergrond

————————–

FRYSKE TEKST – bord 5

Fjouwer jier foardat de Coöperative Zuivelfabriek “De Torenmeter” oprjochte waard, hie Aldeboarn al in privee suvelbedriuw. Yn 1896 waard “De Pauw” oprjochte oan ‘e Púndyk. Oprjochters wiene Gerben K. Dijkstra en Greult K. Dijkstra. Fan K. Dorhout wurdt ek sein dat hy belutsen west hat by de oprjochting. Benammen bûter en tsiis waarden makke ûnder stoomkrêft. Yn 1919 stoartte  de skoarstienpiip yn. In nije hegere skoarstienpiip waard oprjochte.

Yn 1921 soe it fabryk troch brân ferneatige wêze. Teminsten dat is wat opmakke wurde kin út de oanfraach fan de doetiidske eigner T.J. de Boer. Yn dat jier frege hy in fergunning oan om it bedriuw wer op te bouwen en te restaurearjen. Yn dy oanfraach docht hy ek in fersyk om it bedriuw út te wreidzjen. It bedriuw hie in direksjewenning, kombineare mei de administraasje. Dêrneist wie der in laadplatfoarm en in loskaai foar de molkûtfangst. Fierder in pars-tsjerne en pekel lokaal. In masinekeamer en tsjettelhûs mei skoarstienbuis en opslach- en koelfasiliteiten makken it gehiel kompleet. Yn guon stikken is ek sprake fan in poeiertoer. Yn 1945 stopt de suvelproduksje.  Jo soene dan ferwachtsje dat de boeren dy’t leveren oan De Pauw no oergean soene nei de Koöperaasje. Mar dat is net it gefal. Se bleaune trou oan ‘e partikuliere sektor. Easterlittens (1889-1982) krige de eare om de molke te ferwurkjen. 
De Coöperatieve Zuivelfabriek begon yn 1947 yn it gebou fan de Pauw in sjerpfabryk . Der wurdt tydlik sjerp makke fan sûkerbiten. Mar dy aktiviteit duorre ek net lang. Nei in oantal ferbouwingen waard it gebou úteinlik brûkt as arkkoöperaasje. Op it lêst hat Weidenaar hjir syn agraryske meganisaasjebedriuw útoefene. Fanwegen romtegebrek moast Weidenaar syn bedriuw ferhúzje. De gemeente Boarnsterhim hat yn 2010 in bestimmingsplan foar it gebiet ûntwikkele. It bestimmingsplan waard definityf fêststeld yn de gemeenteriedsgearkomste op 11 jannewaris 2011. De leechsteande gebouwen kinne dan sloopt wurde en der wurde frijsteande huzen boud op it plak. De eardere direksjewenning anneks administraasje, no as wenhûs, is de oerbleaune tsjûge fan it partikuliere suvelbedriuw “De Pauw”.